De eerste overlevende Roemeense langspeelfilm dateert van 1912 en handelt, zoals de titel Independenta Romaniei (De onafhankelijkheidsoorlog) aangeeft, over de Roemeense onafhankelijkheidsstrijd. Ondanks de tekortkomingen op vlak van mise-en-scène en acteursregie was het werk, dat maanden op de affiche bleef, een belangrijke eerste stap voor de Roemeense cinema. De jaren van de stomme film gingen in Roemenië vooral gebukt onder de afwezigheid van een echte filmindustrie, financieel onhaalbaar voor een klein land.

De productie bleef op een laag pitje tot 1939, wanneer besloten werd tot de oprichting en bouw van een Nationaal Film Kantoor. Ondanks de vertragingen opgelopen tijden WO II werden toch enkele films geproduceerd, onder ander O noapte furtunoase (Stormy night, Jean Georgescu 1942).
De nationalisering van de filmindustrie die na de oorlog volgde had als voordeel dat het nieuwe communistische regime wel degelijk investeerde in cinema, die in ruil dan wel de arbeidersklasse moest verheerlijken en vooral diende als illustratie van de opgelegde ideologie. Verschillende instituten worden opgericht om technici allerhande op te leiden en ook studio’s waar journaals en reportages geproduceerd werden.

Ondanks strikte ideologische richtlijnen kennen enkele filmmakers een nationale en internationale doorbraak. Een Roemeense korte animatiefilm van Ion Popescu-Gopo valt in 1957 in de prijzen in Cannes, en in 1965 wordt Liviu Ciulei op hetzelfde festival Beste Regisseur voor Padurea spanzuratilor (Forest of the hanged, 1964). Een van de meest bejubelde regisseurs, die zich weinig gelegen liet aan opgelegde ideologie, maar maatschappelijke mechanismen probeerde te ontwarren, was Lucian Pintilie. Niet altijd tot genoegen van de censor, die zijn Reconstituirea (De reconstructie, 1969) een maand na release uit de zalen bande. Ook de films van Mircea Daneliuc, zoals Proba de microfon, wisten de Roemeense maatschappij met een kritisch oog te bekijken.

Het einde van het Sovjet-tijdperk was een grote bevrijding voor de Roemeense filmmakers, al duurde het even voor het tot hen doordrong dat economische druk even belastend kon zijn als ideologische. Ondanks de verminderde filmproductie wisten enkele films, ondermeer E pericoloso sporgersi van Nae Caranfil, internationale prijzen binnen te rijven.

Het laatste decennium betekende een ware doorbraak voor verschillende getalenteerde jonge regisseurs die internationaal publiek en kritiek wisten te verleiden. De rest van het westen ontdekte in zeer kort tijdsbestek Cristi Puiu met Moartea domnului Lazarescu (The death of Mr Lazarescu 2005) , Corneliu Porumboiu met A fost sau n-a fost? (12:08, East of Bucharest 2006), Cristian Mungiu met 4 luni, 3 saptamâni si 2 zile (4 months, 3 weeks and 2 days, 2007) en Cristian Nemescu met California Dreamin’. Deze regisseurs gaven elk met humor en stijlgevoel nieuw leven aan de Roemeense film na Ceausescu, maar ook aan de wereldcinema in het algemeen.

Voor het volledige programma en meer info over de voorstellingen klikt u hier.